Het heerlijk oprechte

Van de week zat ik met een vriendin ’s avonds gezellig in een café en ze trakteerde me op een drankje: "Wil jij ook een biertje?" Ik bedankte en toen ik appelsap zei, ging ze er baldadig tegenin: "Ah, drink gezellig mee! Een wijntje dan? Rood, wit, rosé?" Ik had trek in appelsap en glimlachte: "Ik drink geen alcohol, dat weet je toch, je maakt me blij met appelsap, thee serveren ze op dit tijdstip niet meer." Alsof ze water zag branden leek slechts één factor relevant: "Jij wil ook altijd anders zijn, hè?"

Deze ontsteltenis, vermomd als interessevraag, werd duidelijk gevoed door onbegrip. Ze leek zelfs te suggereren dat mijn drankvoorkeur een uiting was van doelloze rebellie. Ze herinnert me speels aan hoe mensen elkaar neigen te veranderen wanneer men niet voldoet aan wat anderen redelijkerwijs van hen mogen verwachten. Alsof het moreel correcter zou zijn als je je vooral zou aanpassen aan hun verwachtingen in plaats van je eigen – niemand in de weg staande – gevoel en behoeften.

Eerst mag je bijvoorbeeld je drankweigering rechtvaardigen. Is je antwoord gebaseerd op onwil of desinteresse, dan volgt al snel het aanmoedigende, doch ongefundeerde advies: "ah, doe nou lekker mee!" Standvastigheid in je gemaakte keuze, mondt weldra uit in de afwijzende, schuldaanpratende woorden "wat ongezellig van je", want je staat duidelijk iets leuks in de weg.

De bedoelingen van beiden zijn ongetwijfeld goed: je met elkaar prettig voelen kan door (nieuwe) ervaringen te delen, open te staan voor elkaars wereld en door elkaar te waarderen zoals je bent. Dubbelhartig dat mensen zich graag vrij voelen om hun eigen ding te doen, terwijl ze tegelijk anderen goedwillend collectieve eigenschappen opleggen.

Wat dat betreft hebben wij homo’s een enorm voordeel: wij zijn bekend met (impliciete) afwijzing vanwege het afwijken van ‘de gedragsnorm’ – want we weten hoe oprecht onze gevoelens en intenties zijn. Bovendien zijn het niet alleen de rellende types onder ons die zich van nature minder aanpassend gedragen en graag een eigen(zinnige) koers varen: veel van ons hebben ontdekt hoe fijn het kan zijn om je los te maken van aangeleerd en opgelegd gedrag.

Ik geniet ervan wanneer mensen iets ongebruikelijks doen, gedreven vanuit hun innerlijk wezen - of ze nu een subtiele, taboedoorbrekende opmerking maken, iemand knuffelen op een ongebruikelijk moment, met thee proosten tijdens Oud en Nieuw of zich op verrassende wijze aan iemand voorstellen.

Oprecht gedrag vind ik mooier dan het aangepaste en aangeleerde, en daar gedraag ik me ook naar. Niet iedereen ervaart dat echter even positief als ik, met name de mensen die eigenwaarde afmeten aan de waardering van anderen.

En dat is best vaak jammer, want in een cultuur waar ‘normaal doen al gek genoeg is’, worden afwijkingen van de norm vaak gezien als iets onnodigs en opgelegds. Daardoor lijkt het dat ‘anders zijn’ meer een toneelspel is van ‘anders doen’.

Een tijd geleden liet een klasgenoot me schrikken met een vraag waarbij het (in mijn ogen) onterecht leek alsof mijn eigenzinnigheid een doel op zich is. En wat ze zei heeft me een tijd enorm bezig gehouden: Ja, Laurens, jij doet toch ook gewoon anders om anders te zijn?

Laurens
27 oktober 2009

<< Terug
Laatste Neologismen
Finansyrië
Andersoms
Ondernemingsradio
Empathéïst
Impulsaankoper

Laatste Columns
Wie schrijft, die blijft
Sterke mening over relativeren
Fijne foutjes

Laatste Gedichten
Digitaal socializen
Spreek me gerust aan
Teder
Mits ongedetermineerd, valt alle tekst op deze site onder mijn auteursrecht.